สิ้นสุดการรอคอย! "บิ๊กตู่" คิกออฟก่อสร้าง "อ่างเก็บน้ำลำสะพุง"
นายกรัฐมนตรีลงพื้นที่ จ.ชัยภูมิ เดินหน้าขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริด้านการพัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่ภาคอีสาน เปิดตัวโครงการ "อ่างเก็บน้ำลำสะพุง" อันเนื่องมาจากพระราชดำริ เร่งแก้ปัญหาน้ำท่วม น้ำแล้ง ในพื้นที่อย่างเป็นระบบ
วันที่ 3 ธ.ค. 2561 - พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่ตรวจราชการและเป็นประธานเปิดโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.หนองแวง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ และสร้างฝายมีชีวิต ปลูกต้นไม้ โครงการ "ป่ารักษ์น้ำโล่ใหญ่ชัยภูมิ" อ.เมืองชัยภูมิ จ.ชัยภูมิ พร้อมด้วย พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รองนายกรัฐมนตรี, นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.), นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน และนายณรงค์ วุ่นซิ้ว ผู้ว่าราชการจังหวัดชัยภูมิ โดยมีหัวหน้าส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ตัวแทนภาคเอกชน และชาวบ้านในพื้นที่กว่า 20,000 คน ร่วมให้การต้อนรับ โดยนายกรัฐมนตรีได้ขับรถแทรกเตอร์ทำการขุดหน้าดินเพื่อเป็นการเปิดตัวโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุงฯ พร้อมพบปะประชาชนและเยี่ยมชมนิทรรศการที่เป็นการนำเสนอของประชาชนในพื้นที่
นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) กล่าวว่า โครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.ชัยภูมิ เป็นหนึ่งในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริด้านการพัฒนาแหล่งน้ำ ของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่มีพระราชดำริตั้งแต่ปี 2525 แต่ไม่สามารถขับเคลื่อนโครงการได้ เนื่องจากอยู่ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว เป็นแหล่งพันธุกรรมพืชสมุนไพรและสัตว์ป่าที่สำคัญ จนกระทั่งในปี 2560 รัฐบาลให้ความสำคัญในการขับเคลื่อนโครงการพระราชดำริ จึงพิจารณาหาทางเลือกที่เหมาะสมและมีผลกระทบต่อพื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติให้น้อยที่สุด แต่ยังสามารถพัฒนาแหล่งน้ำให้แก่ประชาชนได้รับประโยชน์สูงสุด จึงมอบหมายให้สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ หรือ สทนช.
ผนวกการขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริให้เป็นส่วนหนึ่งของแผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปี พ.ศ. 2561-2580 ด้วย เพื่อดำเนินการแก้ปัญหาอุทกภัยและภัยแล้งอย่างเป็นระบบ (Area Based) เนื่องจากพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นพื้นที่เสี่ยงประสบปัญหาน้ำท่วมและภัยแล้งกว่า 11 ล้านไร่ โดยเฉพาะพื้นที่ชายขอบริมแม่น้ำโขงที่ประสบภัยจากน้ำเป็นประจำทุกปี เพราะไม่สามารถเก็บกักน้ำในฤดูน้ำหลาก ส่งผลให้ระดับน้ำโขงสูงท่วมตลิ่งลำน้ำสาขา รวมทั้งการขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง ในส่วนของพื้นที่ จ.ชัยภูมิ นั้น สทนช. ได้วิเคราะห์พื้นที่เป้าหมายที่ต้องแก้ปัญหาเร่งด่วน พบว่า มีพื้นที่เสี่ยงภัยรวม 0.52 ล้านไร่ อาทิ อ.หนองบัวแดง และ อ.หนองบัวระเหว ที่ไม่มีแหล่งกักเก็บน้ำหรือจุดชะลอน้ำในช่วงฤดูฝน ประกอบกับเป็นพื้นที่ลาดชัน ทำให้กระแสน้ำไหลเข้าสู่ตัวเมืองชัยภูมิโดยตรง
แม้ที่ผ่านมา หลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะมีการแก้ไขปัญหาด้วยการพัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง แต่ด้วยขนาดของแหล่งน้ำมีขนาดเล็ก ไม่สามารถเก็บกักน้ำได้เพียงพอ อีกทั้งขาดการบูรณาการร่วมกัน เกิดข้อติดขัดในเรื่องระเบียบปฏิบัติและกรอบแนวคิดของแต่ละส่วนราชการ ประกอบกับยังขาดนโยบายที่ชัดเจน จึงไม่สามารถแก้ไขปัญหาน้ำท่วมน้ำแล้งในพื้นที่ได้ยั่งยืน แต่หลังจากที่รัฐบาลมีแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ที่มีการกำหนดเป้าหมายในการร่วมกันแก้ไขปัญหาในทุกระดับ และ สทนช. ได้รับมอบหมายให้มาบูรณาการการทำงาน จึงทำให้แผนงานการพัฒนาแหล่งน้ำที่เป็นความต้องการของชาวชัยภูมิ ได้รับการเร่งรัดจนเกิดเป็น 3 โครงการขนาดใหญ่ วงเงินรวมกว่า 10,000 ล้านบาท ประกอบด้วย (1) โครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (พ.ศ. 2562-2567) วงเงิน 3,100 ล้านบาท ความจุเก็บกัก 46.9 ล้าน ลบ.ม. (เดิม 32 ล้าน ลบ.ม. พื้นที่รับประโยชน์ 40,000 ไร่ (เดิม 24,000 ไร่) (2)โครงการอ่างเก็บน้ำลำน้ำชี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (พ.ศ. 2562-2566) วงเงิน 3,100 ล้านบาท ความจุเก็บกัก 70 ล้าน ลบ.ม. ราษฎรได้รับประโยชน์ 2,959 ครัวเรือน พื้นที่รับประโยชน์ฤดูฝน 75,000 ไร่ ฤดูแล้ง 30,000 ไร่ และ (3)โครงการบรรเทาอุทกภัยเมืองชัยภูมิ (ระยะที่ 1) (พ.ศ. 2562-2567) เพื่อแก้ไขปัญหาน้ำท่วม พื้นที่รับประโยชน์ 18,610 ไร่ วงเงิน 3,440 ล้านบาท
เลขาธิการ สทนช. กล่าวเพิ่มเติมว่า ท่านนายกรัฐมนตรีมาเป็นประธานเปิดโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุงฯ นับเป็นนิมิตรหมายที่ดีในการเดินหน้าการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำที่ชาวชัยภูมิรอคอยมานานกว่า 36 ปี เดิมทีการก่อสร้างยังไม่ได้รับการจัดสรรงบประมาณในปี 2562 แต่ประชาชนในพื้นที่มีความต้องการโครงการมาก พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รองนายกรัฐมนตรี จึงได้นำเรียนนายกรัฐมนตรีให้รับทราบ ซึ่งนายกรัฐมนตรีมีความเป็นห่วงปัญหาความเดือดร้อนของพี่น้องประชาชน จึงได้อนุมัติให้แปรญัตติบรรจุงบประมาณในพระราชบัญญัติงบประมาณปี 2562 ในวงเงิน 100 ล้านบาทก่อน เพื่อให้สามารถเริ่มต้นโครงการได้ในปี 2562 โดยเป็นค่าก่อสร้างเขื่อนหัวงานและอาคารที่ทำการ-บ้านพัก ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 30 ต.ค. 2561 คณะรัฐมนตรีมีมติในการประชุมคณะรัฐมนตรีสัญจรนอกสถานที่ ครั้งที่ 8/2561 จ.เชียงราย อนุมัติให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมชลประทาน ดำเนินโครงการ และมอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการตามแผนอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างเคร่งครัดด้วย
สำหรับการก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ที่ ต.หนองแวง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ ลักษณะเป็นเขื่อนดิน ความจุอ่างเก็บน้ำที่ระดับเก็บกัก 46.90 ล้าน ลบ.ม. เป็นแหล่งน้ำต้นทุนสำหรับการอุปโภค-บริโภคให้กับราษฎรในเขตเทศบาลหนองบัวแดง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ และพื้นที่ใกล้เคียง สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่การเพาะปลูกในช่วงฤดูฝน 40,000 ไร่ ฤดูแล้ง 8,000 ไร่ ช่วยกักเก็บน้ำหลากส่วนเกินไว้ใช้ทำการเพาะปลูกในเวลาฝนทิ้งช่วงและฤดูแล้ง ใน 3 ตำบลของอำเภอหนองบัวแดง ได้แก่ ต.หนองแวง ต.หนองบัวแดง และ ต.นางแดด ประชาชนได้รับประโยชน์ 14,160 ครัวเรือน 87,600 คน นอกจากนั้นยังสามารถส่งน้ำเพื่อรักษาระบบนิเวศและใช้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชนได้อีกด้วย
วันที่ 3 ธ.ค. 2561 - พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ลงพื้นที่ตรวจราชการและเป็นประธานเปิดโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.หนองแวง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ และสร้างฝายมีชีวิต ปลูกต้นไม้ โครงการ "ป่ารักษ์น้ำโล่ใหญ่ชัยภูมิ" อ.เมืองชัยภูมิ จ.ชัยภูมิ พร้อมด้วย พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รองนายกรัฐมนตรี, นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.), นายทองเปลว กองจันทร์ อธิบดีกรมชลประทาน และนายณรงค์ วุ่นซิ้ว ผู้ว่าราชการจังหวัดชัยภูมิ โดยมีหัวหน้าส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ตัวแทนภาคเอกชน และชาวบ้านในพื้นที่กว่า 20,000 คน ร่วมให้การต้อนรับ โดยนายกรัฐมนตรีได้ขับรถแทรกเตอร์ทำการขุดหน้าดินเพื่อเป็นการเปิดตัวโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุงฯ พร้อมพบปะประชาชนและเยี่ยมชมนิทรรศการที่เป็นการนำเสนอของประชาชนในพื้นที่
นายสมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) กล่าวว่า โครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.ชัยภูมิ เป็นหนึ่งในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริด้านการพัฒนาแหล่งน้ำ ของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ที่มีพระราชดำริตั้งแต่ปี 2525 แต่ไม่สามารถขับเคลื่อนโครงการได้ เนื่องจากอยู่ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว เป็นแหล่งพันธุกรรมพืชสมุนไพรและสัตว์ป่าที่สำคัญ จนกระทั่งในปี 2560 รัฐบาลให้ความสำคัญในการขับเคลื่อนโครงการพระราชดำริ จึงพิจารณาหาทางเลือกที่เหมาะสมและมีผลกระทบต่อพื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติให้น้อยที่สุด แต่ยังสามารถพัฒนาแหล่งน้ำให้แก่ประชาชนได้รับประโยชน์สูงสุด จึงมอบหมายให้สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ หรือ สทนช.
ผนวกการขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริให้เป็นส่วนหนึ่งของแผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปี พ.ศ. 2561-2580 ด้วย เพื่อดำเนินการแก้ปัญหาอุทกภัยและภัยแล้งอย่างเป็นระบบ (Area Based) เนื่องจากพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นพื้นที่เสี่ยงประสบปัญหาน้ำท่วมและภัยแล้งกว่า 11 ล้านไร่ โดยเฉพาะพื้นที่ชายขอบริมแม่น้ำโขงที่ประสบภัยจากน้ำเป็นประจำทุกปี เพราะไม่สามารถเก็บกักน้ำในฤดูน้ำหลาก ส่งผลให้ระดับน้ำโขงสูงท่วมตลิ่งลำน้ำสาขา รวมทั้งการขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง ในส่วนของพื้นที่ จ.ชัยภูมิ นั้น สทนช. ได้วิเคราะห์พื้นที่เป้าหมายที่ต้องแก้ปัญหาเร่งด่วน พบว่า มีพื้นที่เสี่ยงภัยรวม 0.52 ล้านไร่ อาทิ อ.หนองบัวแดง และ อ.หนองบัวระเหว ที่ไม่มีแหล่งกักเก็บน้ำหรือจุดชะลอน้ำในช่วงฤดูฝน ประกอบกับเป็นพื้นที่ลาดชัน ทำให้กระแสน้ำไหลเข้าสู่ตัวเมืองชัยภูมิโดยตรง
แม้ที่ผ่านมา หลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจะมีการแก้ไขปัญหาด้วยการพัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง แต่ด้วยขนาดของแหล่งน้ำมีขนาดเล็ก ไม่สามารถเก็บกักน้ำได้เพียงพอ อีกทั้งขาดการบูรณาการร่วมกัน เกิดข้อติดขัดในเรื่องระเบียบปฏิบัติและกรอบแนวคิดของแต่ละส่วนราชการ ประกอบกับยังขาดนโยบายที่ชัดเจน จึงไม่สามารถแก้ไขปัญหาน้ำท่วมน้ำแล้งในพื้นที่ได้ยั่งยืน แต่หลังจากที่รัฐบาลมีแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ที่มีการกำหนดเป้าหมายในการร่วมกันแก้ไขปัญหาในทุกระดับ และ สทนช. ได้รับมอบหมายให้มาบูรณาการการทำงาน จึงทำให้แผนงานการพัฒนาแหล่งน้ำที่เป็นความต้องการของชาวชัยภูมิ ได้รับการเร่งรัดจนเกิดเป็น 3 โครงการขนาดใหญ่ วงเงินรวมกว่า 10,000 ล้านบาท ประกอบด้วย (1) โครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (พ.ศ. 2562-2567) วงเงิน 3,100 ล้านบาท ความจุเก็บกัก 46.9 ล้าน ลบ.ม. (เดิม 32 ล้าน ลบ.ม. พื้นที่รับประโยชน์ 40,000 ไร่ (เดิม 24,000 ไร่) (2)โครงการอ่างเก็บน้ำลำน้ำชี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (พ.ศ. 2562-2566) วงเงิน 3,100 ล้านบาท ความจุเก็บกัก 70 ล้าน ลบ.ม. ราษฎรได้รับประโยชน์ 2,959 ครัวเรือน พื้นที่รับประโยชน์ฤดูฝน 75,000 ไร่ ฤดูแล้ง 30,000 ไร่ และ (3)โครงการบรรเทาอุทกภัยเมืองชัยภูมิ (ระยะที่ 1) (พ.ศ. 2562-2567) เพื่อแก้ไขปัญหาน้ำท่วม พื้นที่รับประโยชน์ 18,610 ไร่ วงเงิน 3,440 ล้านบาท
เลขาธิการ สทนช. กล่าวเพิ่มเติมว่า ท่านนายกรัฐมนตรีมาเป็นประธานเปิดโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุงฯ นับเป็นนิมิตรหมายที่ดีในการเดินหน้าการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำที่ชาวชัยภูมิรอคอยมานานกว่า 36 ปี เดิมทีการก่อสร้างยังไม่ได้รับการจัดสรรงบประมาณในปี 2562 แต่ประชาชนในพื้นที่มีความต้องการโครงการมาก พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รองนายกรัฐมนตรี จึงได้นำเรียนนายกรัฐมนตรีให้รับทราบ ซึ่งนายกรัฐมนตรีมีความเป็นห่วงปัญหาความเดือดร้อนของพี่น้องประชาชน จึงได้อนุมัติให้แปรญัตติบรรจุงบประมาณในพระราชบัญญัติงบประมาณปี 2562 ในวงเงิน 100 ล้านบาทก่อน เพื่อให้สามารถเริ่มต้นโครงการได้ในปี 2562 โดยเป็นค่าก่อสร้างเขื่อนหัวงานและอาคารที่ทำการ-บ้านพัก ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 30 ต.ค. 2561 คณะรัฐมนตรีมีมติในการประชุมคณะรัฐมนตรีสัญจรนอกสถานที่ ครั้งที่ 8/2561 จ.เชียงราย อนุมัติให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมชลประทาน ดำเนินโครงการ และมอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการตามแผนอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อมอย่างเคร่งครัดด้วย
สำหรับการก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ที่ ต.หนองแวง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ ลักษณะเป็นเขื่อนดิน ความจุอ่างเก็บน้ำที่ระดับเก็บกัก 46.90 ล้าน ลบ.ม. เป็นแหล่งน้ำต้นทุนสำหรับการอุปโภค-บริโภคให้กับราษฎรในเขตเทศบาลหนองบัวแดง อ.หนองบัวแดง จ.ชัยภูมิ และพื้นที่ใกล้เคียง สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่การเพาะปลูกในช่วงฤดูฝน 40,000 ไร่ ฤดูแล้ง 8,000 ไร่ ช่วยกักเก็บน้ำหลากส่วนเกินไว้ใช้ทำการเพาะปลูกในเวลาฝนทิ้งช่วงและฤดูแล้ง ใน 3 ตำบลของอำเภอหนองบัวแดง ได้แก่ ต.หนองแวง ต.หนองบัวแดง และ ต.นางแดด ประชาชนได้รับประโยชน์ 14,160 ครัวเรือน 87,600 คน นอกจากนั้นยังสามารถส่งน้ำเพื่อรักษาระบบนิเวศและใช้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชนได้อีกด้วย
