บทบรรณาธิการ : จำนำยุ้งฉางรอบใหม่ ปลุกผีทุจริตข้าว
วันที่ 1 พฤศจิกายนนี้ จะเริ่มต้นโครงการสินเชื่อชะลอการขายข้าวเปลือกนาปี (จำนำยุ้งฉาง) หนึ่งในมาตรการช่วยเหลือเกษตรกรเพื่อรักษาเสถียรภาพราคาข้าว ปีการผลิต 2561/2562
แต่การดำเนินโครงการครั้งนี้ธ.ก.ส.มีแนวคิดใหม่ โดยกำหนดเงื่อนไขการดำเนินโครงการเพิ่มเติม เปิดช่องให้สหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. หรือ สกต.ทั่วประเทศสามารถเช่าโกดัง คลังของโรงสีฝากข้าวเปลือกเก็บไว้รอขายได้ ต่างจากการดำเนินโครงการก่อนหน้านี้ที่กำหนดให้เกษตรกร สหกรณ์/สถาบันเกษตรกรที่สมัครเข้าร่วมโครงการจะต้องมียุ้งฉางเป็นของตัวเอง โดยจะได้ค่าเก็บรักษาข้าวเปลือกตันละ 1,500 บาท
แต่ตามแนวทางใหม่ที่ธ.ก.ส.กำลังดำเนินการ กำหนดให้สกต. ทำหน้าที่เหมือนคนกลางในการรวบรวมข้าวจากชาวนาแล้ว นำข้าวไปฝากเก็บไว้ในคลังของโรงสี โดยสกต.จะได้ค่าเก็บรักษา 1,000 บาท และจ่ายให้เกษตรกร 500 บาทต่อตัน ขณะที่ สกต.จะต้องจ่ายค่าเช่าโกดังให้กับโรงสีในอัตรา 200 บาทต่อตันเป็นระยะเวลา 6 เดือนภายใต้เงื่อนไขการฝากเก็บคือ โรงสีรับรองจะซื้อข้าวคืนเมื่อ สกต.ต้องการขาย
แม้ว่า ธ.ก.ส.จะมั่นใจว่าแนวทางใหม่ที่กำลังจะนำมาดำเนินการสามารถป้องกันการทุจริตได้ เพราะมีข้าวที่เข้าร่วมโครงการเพียง 2 ล้านตัน แถมเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการก็มีการขึ้นทะเบียนชัดเจน แต่ต้องยอมรับว่าการทุจริตโครงการรับจำนำข้าวที่ผ่านมา มีการทุจริตตั้งแต่ต้นนํ้า กลางนํ้า ไปจนถึงปลายนํ้า คือ ชาวนา โรงสี คลังสินค้า พ่อค้าข้าว รวมถึงผู้ส่งออก สร้างความเสียหายให้กับประเทศจำนวนมหาศาล โดยเฉพาะการทุจริตการเก็บรักษาข้าวในคลังสินค้า ที่ขณะนี้ยังมีคดีค้างอยู่ในมือสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.) 990 คดี ความเสียหายรวมทั้งสิ้น 1.47 แสนล้านบาท
จึงไม่แปลกที่เริ่มมีเสียงทักท้วงจากคนในวงการข้าวอย่างรอบทิศ เพราะกลัวว่าจะเปิดช่องทุจริต ซํ้ารอยโครงการรับจำนำข้าว สมัยรัฐบาล “ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร” ที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองพิพากษา ลงโทษจำคุก “ยิ่งลักษณ์” 5 ปี
ที่สำคัญการดำเนินโครงการตามแนวคิดใหม่ของธ.ก.ส. ที่เปิดช่องให้สกต.ไปเช่าโกดังโรงสีเก็บข้าวเปลือก โดยที่โรงสีรับฝากข้าวไม่ต้องเสียเงินค้ำประกัน เท่ากับการเอื้อให้โรงสีกลายเป็นเสือนอนกิน อีกทั้งยังอาจทำให้วงจรทุจริตข้าวกลับมาอีกรอบ ไม่ว่าจะเป็นการนำข้าวมาสวมสิทธิ หรือแอบนำข้าวที่รับฝากไปเวียนเทียน ดังนั้นธ.ก.ส.จึงควรทบทวนการดำเนินการในเรื่องนี้อีกครั้ง
หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับ 3395 หน้า 6 ระหว่างวันที่ 26-29 ส.ค.2561
แต่การดำเนินโครงการครั้งนี้ธ.ก.ส.มีแนวคิดใหม่ โดยกำหนดเงื่อนไขการดำเนินโครงการเพิ่มเติม เปิดช่องให้สหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. หรือ สกต.ทั่วประเทศสามารถเช่าโกดัง คลังของโรงสีฝากข้าวเปลือกเก็บไว้รอขายได้ ต่างจากการดำเนินโครงการก่อนหน้านี้ที่กำหนดให้เกษตรกร สหกรณ์/สถาบันเกษตรกรที่สมัครเข้าร่วมโครงการจะต้องมียุ้งฉางเป็นของตัวเอง โดยจะได้ค่าเก็บรักษาข้าวเปลือกตันละ 1,500 บาท
แต่ตามแนวทางใหม่ที่ธ.ก.ส.กำลังดำเนินการ กำหนดให้สกต. ทำหน้าที่เหมือนคนกลางในการรวบรวมข้าวจากชาวนาแล้ว นำข้าวไปฝากเก็บไว้ในคลังของโรงสี โดยสกต.จะได้ค่าเก็บรักษา 1,000 บาท และจ่ายให้เกษตรกร 500 บาทต่อตัน ขณะที่ สกต.จะต้องจ่ายค่าเช่าโกดังให้กับโรงสีในอัตรา 200 บาทต่อตันเป็นระยะเวลา 6 เดือนภายใต้เงื่อนไขการฝากเก็บคือ โรงสีรับรองจะซื้อข้าวคืนเมื่อ สกต.ต้องการขาย
แม้ว่า ธ.ก.ส.จะมั่นใจว่าแนวทางใหม่ที่กำลังจะนำมาดำเนินการสามารถป้องกันการทุจริตได้ เพราะมีข้าวที่เข้าร่วมโครงการเพียง 2 ล้านตัน แถมเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการก็มีการขึ้นทะเบียนชัดเจน แต่ต้องยอมรับว่าการทุจริตโครงการรับจำนำข้าวที่ผ่านมา มีการทุจริตตั้งแต่ต้นนํ้า กลางนํ้า ไปจนถึงปลายนํ้า คือ ชาวนา โรงสี คลังสินค้า พ่อค้าข้าว รวมถึงผู้ส่งออก สร้างความเสียหายให้กับประเทศจำนวนมหาศาล โดยเฉพาะการทุจริตการเก็บรักษาข้าวในคลังสินค้า ที่ขณะนี้ยังมีคดีค้างอยู่ในมือสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.) 990 คดี ความเสียหายรวมทั้งสิ้น 1.47 แสนล้านบาท
จึงไม่แปลกที่เริ่มมีเสียงทักท้วงจากคนในวงการข้าวอย่างรอบทิศ เพราะกลัวว่าจะเปิดช่องทุจริต ซํ้ารอยโครงการรับจำนำข้าว สมัยรัฐบาล “ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร” ที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองพิพากษา ลงโทษจำคุก “ยิ่งลักษณ์” 5 ปี
ที่สำคัญการดำเนินโครงการตามแนวคิดใหม่ของธ.ก.ส. ที่เปิดช่องให้สกต.ไปเช่าโกดังโรงสีเก็บข้าวเปลือก โดยที่โรงสีรับฝากข้าวไม่ต้องเสียเงินค้ำประกัน เท่ากับการเอื้อให้โรงสีกลายเป็นเสือนอนกิน อีกทั้งยังอาจทำให้วงจรทุจริตข้าวกลับมาอีกรอบ ไม่ว่าจะเป็นการนำข้าวมาสวมสิทธิ หรือแอบนำข้าวที่รับฝากไปเวียนเทียน ดังนั้นธ.ก.ส.จึงควรทบทวนการดำเนินการในเรื่องนี้อีกครั้ง
หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับ 3395 หน้า 6 ระหว่างวันที่ 26-29 ส.ค.2561
