ทุกวันนี้หากจะนึกถึงเวลาที่เราต้องการหนีอากาศ ร้อนๆ เข้าไปอยู่ในสถานที่สักแห่งหนึ่งผมเชื่อว่า หลายคนคงนึกถึงการเข้าไปใช้ชีวิตในห้างสรรพสินค้า มากกว่าการอยู่ที่บ้านของตัวเองทฤษฎีการออกแบบเพื่อสร้างความสบาย และประหยัดพลังงานโดยที่ยังไม่ต้องใช้ระบบเทคโนโลยีเข้ามาช่วย (Passive design) นั้นมีอยู่อย่างมากมายและไม่ใช่เป็นแค่เรื่องของเทรนด์ แต่เป็นโจทย์ข้อแรกๆ ที่ต้องคิดถึงอยู่แล้วในการออกแบบสิ่งที่สำคัญคือ การประยุกต์ใช้ไม่เช่นนั้นรูปแบบที่ออกมาอาจจะไปขัดใจกับผู้อยู่อาศัยเอง เพราะไม่ตรงกับความต้องการบ้าง หรือเรื่องของฮวงจุ้ยบ้าง หรือไม่ก็เป็นที่ขัดอกขัดใจของสถาปนิกหลายๆ ท่าน เพราะความสวยงาม สัดส่วน ความเก๋ ความแปลก ยังเป็นสิ่งที่ต้อง
คำนึงถึงสำหรับบรรดาสถาปนิก
“สิ่งที่กำลังจะกล่าวนั้น เชื่อว่าคนในวงการสถาปนิกคงทราบกันดีอยู่ แต่ที่นำมากล่าวเพื่อต้องการสรุปให้คนทั่วๆ ไปได้เข้าใจง่ายๆ ว่าสิ่งที่ควรตระหนักถึงเวลาจะสร้างบ้าน หรือซื้อบ้านคืออะไร”
หากจะพูดถึงองค์ประกอบของการสร้าง Comfort zone นั้น มีหลักๆ อยู่ 3 อย่าง คือ 1. อุณหภูมิ 2. ความเร็วลม และ 3. ความชื้น และแน่นอนที่สุดถ้าจะให้ดีพร้อมนั้น องค์ประกอบทั้ง 3 อย่างต้องอยู่ในจุดที่เหมาะสม แต่ความเป็นจริงในทางปฏิบัตินั้นมีบริบทกฎเกณฑ์มากมายที่เข้ามาเป็นปัจจัยประกอบ ดังนั้น สิ่งที่อยากจะเน้นมากที่สุดสำหรับบ้านเรา คือ เรื่องของอุณหภูมิ...แต่เราจะทำอะไรกับเรื่องนี้ได้บ้าง เริ่มที่การวางตัวอาคาร...จะวางอย่างไรให้ได้ทั้งความน่าอยู่ เก๋ๆ และไม่ต้องผจญกับแดดเปรี้ยงๆ
จากข้อมูลอากาศบ้านเราลมจะมามากในทิศใต้ และทิศตะวันตกแต่หากที่ตั้งเราอยู่ในเมืองที่มีเพื่อนบ้านรายล้อมแน่นขนัด ที่ดินมีขนาดไม่ใหญ่มาก คงจะหวังในเรื่องของลมได้ค่อนข้างน้อย จึงอยากแนะนำให้วางอาคารหลบแดดมากกว่า โดยวางอาคารให้ด้านยาวหันไปทางทิศเหนือ-ใต้เป็นหลัก หรือหาก มีแนวอาคารที่วางตัวทอดยาวตามแนวทิศตะวันออก-ตะวันตกก็ให้เน้นเป็นผนังทึบส่วนใหญ่ และเป็นห้องที่ไม่ค่อยได้ใช้งาน นอกจากนี้การจัดวางกลุ่มอาคารให้เกิดการบังแดดกันเองเกิดเป็นคอร์ตส่วนตัว ก็ยังสามารถสร้างสเปซที่น่าสนใจได้อีกทางหนึ่ง ดังนั้นสำหรับบ้านเราแล้วคิดว่าการออกแบบให้มีแดดส่องเข้าบ้านให้น้อยที่สุดนั้นถือเป็นลาภอันประเสริฐอีกหนึ่งประการ ในตอนหน้าจะมาเล่าให้ฟังต่อนะครับ ว่าจะมีวิธีจัดการกับอุณหภูมิในบ้านเราอย่างไร
จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,321 วันที่ 10 - 13 ธันวาคม พ.ศ. 2560
