ประสบการณ์ท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ที่ฮานอยและภาคเหนือ ของเวียดนาม

เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้เขียนได้ไปเยือนนครฮานอย เมืองหลวงของประเทศเวียดนาม และ Mai Chau ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของเวียดนาม เป้าหมายที่ไปเยือนเนื่องจากต้องการศึกษาว่าแหล่งท่องเที่ยวเหล่านั้นจะ ช่วยเสริมสร้างประสบการณ์การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ให้แก่นักท่องเที่ยวได้อย่างไร

การท่องเที่ยวเชิงสร้าง สรรค์หมายถึง การสร้างมูลค่าเพิ่มในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน เพื่อให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มมากขึ้นโดยใช้ความคิดสร้างสรรค์เพื่อการท่องเที่ยว นอกจากนั้นการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ยังหมายถึง การท่องเที่ยวที่เน้นการสร้างประสบการณ์ ความรู้และความประทับใจของนักท่องเที่ยวโดยผ่านเรื่องราวและเรื่องเล่าของผู้คนและท้องถิ่น ทั้งนี้จะมีการสร้างมูลค่าจากความสัมพันธ์ดังกล่าว ทั้งฝ่ายผู้ให้และผู้รับบริการการท่องเที่ยว โดยแนวคิดเกี่ยวกับการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ได้เริ่มขึ้นเมื่อทศวรรษที่ 1990 และได้แพร่หลายไปสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวในหลายประเทศ

ในการเยือนฮานอยครั้งนี้ผู้เขียนเลือกพักในโรงแรมเล็กๆ ในย่านเมืองเก่าที่เรียกว่า Old Quarter โรงแรมแบบนี้จะมีอยู่ทั่วไปในย่านเมืองเก่า เดิมก็คือห้องแถวที่ต่อมาผ่านการปรับปรุงให้ทันสมัย มีบริการที่ดี และ ราคาไม่แพง ค่าที่พักรวมอาหารเช้าไม่เกิน 1,000 บาท สมัยนี้เจ้าหน้าที่โรงแรมทุกคนพูดภาษาอังกฤษได้ดีและให้บริการที่ดีเยี่ยม ไม่ว่าจะเป็นการติดต่อจองทัวร์ไปเที่ยวนอกเมือง การเรียก Grab Taxi ที่ราคาถูกกว่าราคาแท็กซี่ทั่วไป หรือการแนะนำร้านอาหารท้องถิ่นที่อร่อย จากโรงแรมผู้เขียนก็เดินไปทะเลสาบกลางนครฮานอยที่ชื่อว่า ทะเลสาบ Hoan Kiem ในเวลาเช้าและเย็นจะมีผู้คนจำนวนมากมาเดิน วิ่ง ถีบจักรยาน และออกกำลังกายโดยรอบทะเลสาบ ไม่ว่าจะเป็นคนแก่ คนหนุ่มสาว หรือครอบ ครัวที่มีเด็กเล็กๆ ในวันหยุด
บางวันก็จะมีการปิดถนนรอบทะเลสาบเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ ทะเลสาบนี้คือจุดดึงดูดที่สำคัญของฮานอย

ย่านเมืองเก่าเป็นย่านการค้าตั้งแต่สมัยโบราณ ประกอบด้วยถนนสายเล็กๆ 36 สาย เช่น ถนนสายหนึ่งจะขายเฉพาะผ้าไหม ถนนอีกสายขายเฉพาะวัสดุที่ใช้ในการตัดเย็บเสื้อผ้า ห้องแถวทุกห้องจะมีกิจการค้าขาย ต่อมาเมื่อมีนักท่องเที่ยวมาเยือนฮานอยมากขึ้น ก็จะมีโรงแรมเล็กๆ บริษัทนำเที่ยว ร้านกาแฟ และร้านอาหารเพิ่มขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยว แต่สิ่งที่เราจะเห็นได้ทั่วไปตามตรอกซอกซอย คือ ร้านข้างถนน ที่ขายอาหารสารพัดชนิด ส่วนลูกค้าก็จะนั่งเก้าอี้พลาสติกเพื่อรับประทานอาหาร

ประสบการณ์ที่นักท่องเที่ยวสรรหาคือการกินอาหาร ข้างถนนที่มีรสชาติอร่อยมาก ยิ่งกว่านั้น Old Quarter คือ เมืองเก่าที่มีชีวิต ชาวบ้านทำมาค้าขายและใช้ชีวิตตามปกติ บางทีเราจะได้เห็นแม่ค้าจูงรถจักรยานที่บรรทุกดอกไม้ผ่านไปมา บางทีเราจะได้เห็นแม่ค้าหาบกระจาดผัก หรือกระจาดเนื้อหมูไปขายตามบ้าน เราจะได้เห็นชาวบ้านออกมาจิบชาคุยกันข้างถนน หรือมานั่งรอหน้าร้านเฝอ นี่คือวิถีชีวิต ของผู้คนที่มิได้ผ่านการปรุงแต่ง

ต่อมาผู้เขียนเดินทางไปพิพิธภัณฑ์ชนเผ่า ในเวียดนามมีชนเผ่า 54 ชนเผ่า ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในภาคเหนือและภาคกลางของประเทศ ชนเผ่าที่เป็นที่รู้จักดีได้แก่ ชนเผ่าม้ง เย้า ไทแดง ไทดำ และไทขาว ในพิพิธภัณฑ์นี้ จะมีประวัติความเป็นมาของชนเผ่าทั้งหมด เครื่องมือในการดำรงชีวิต เสื้อผ้า ข้อมูลเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณี และที่อยู่อาศัย ทั้งหมดนี้แสดงถึง
อัตลักษณ์ของชนเผ่าต่างๆ ที่ประกอบเป็นประชาชนเวียดนาม ความเข้าใจพื้นฐานในสังคมพหุวัฒนธรรมเกี่ยวกับกลุ่มชนต่างๆ เป็นสิ่งสำคัญเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างผาสุกของประชาชนในประเทศ ผู้ที่มาชมพิพิธภัณฑ์มีทั้งชาวเวียดนามและนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศ

ผู้เขียนได้เข้าไปดูร้านขายของของพิพิธภัณฑ์และพบสินค้า หัตถกรรมจำนวนมากของ Craft Link ซึ่งเป็นองค์กรพัฒนาเอกชนที่ทำงานกับชนกลุ่มน้อย ที่น่าสนใจ คือผลิตภัณฑ์ที่ขายมีคุณภาพดีและราคาไม่แพง องค์กรนี้เน้นทำงานกับชนชาติส่วนน้อยที่ยากจนทั่วประเทศ นอกจากจะให้ความรู้เกี่ยวกับการออกแบบและการทำบัญชี Craft Link ยังช่วยให้ความรู้เพื่อการอ่านออกเขียนได้แก่สมาชิกโครงการ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชนเผ่า เพื่อ ขายเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการเพิ่มรายได้ของชนชาติส่วนน้อยที่ยากจน

วันต่อมาผู้เขียนซื้อทัวร์ไปปั่นจักรยานในหมู่บ้านของชาวไทขาวที่อยู่ใกล้เมือง Mai Chau ซึ่งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเวียดนาม หมู่บ้านชาวไทขาวอยู่บนที่ราบที่โอบล้อมด้วยภูเขา ลักษณะบ้าน คือบ้านใต้ถุนสูง พื้นบ้านคือฟากที่ทำจากไม้ไผ่ ชาวไทขาวทำนาเป็นอาชีพหลักและยังใช้วัวควายในการทำนา ในหมู่บ้านมีบริการโฮมสเตย์ให้นักท่องเที่ยวที่ต้องการพักแรม นอกจากนั้นนักท่องเที่ยวสามารถเลือกปั่นจักรยานระหว่างหมู่บ้านหรือเดินสำรวจโดยมีไกด์ที่เป็นชาวบ้านนำทาง

ประสบการณ์จาก 2 วันในฮานอย และ Mai Chau ทำให้ผู้เขียนเข้าใจถึงการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์มากขึ้น ฮานอยเป็นเมืองที่มีเสน่ห์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งย่าน Old Quarter ที่เป็นเมืองเก่าที่มีชีวิต

สำหรับนักท่องเที่ยวประ สบการณ์จากการกินอาหารข้างถนนจะนำไปสู่ความอยากเรียนรู้วัฒนธรรมด้านอาหาร การที่มีประสบการณ์ต่างๆ ในย่านเมืองเก่าของฮานอย หรือการไปเยี่ยมเยือนหมู่บ้านชาวไทขาวซึ่งมีวัฒนธรรมแตกต่างจากชาวญวน ทั้งหมดนี้คือสิ่งที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวกลับไปอีก

จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,317 วันที่ 26 - 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560