เปิดเคล็ด (ไม่) ลับ เริ่มง่าย ๆ ใคร ๆ ก็ทำได้ ดูอย่างไร ... ว่า ‘บ้านเราประหยัดพลังงาน’
ใคร ๆ ก็อยากได้บ้านดีดีสักหลังหนึ่ง ... แต่ถ้าบ้านที่ดีหมายถึง ทั้งทันสมัย สวยงาม แล้วประหยัดพลังงาน เพื่อลดค่าใช้จ่ายทั้งไฟฟ้า ค่าน้ำ ให้ถูกลง ย่อมยิ่งดีไปใหญ่ ... วันนี้ ไม่ยากเลยสำหรับการจะดูบ้านดีดีสักหลังหนึ่งว่า เป็นบ้านประหยัดพลังงานหรือไม่ เรามีเคล็ด (ไม่) ลับ มาฝากเอาไว้สำหรับผู้ที่สนใจอยากจะเลือกไว้สร้างบ้าน หรือว่าจะส่องเอาไว้ไปปรับใช้ในบ้านของตนเอง หรือว่า เผื่อไว้สร้างบ้านในอนาคตก็ไม่ว่ากัน
เริ่มกันเลย! ขั้นแรกลองมาดูซิว่า มีการหันบ้านให้ถูกทิศทางหรือไม่ โดยบ้านที่ดี หน้าบ้านต้องหันไปทางทิศใต้เพื่อให้รับลมได้ดี แต่จะได้รับแสงมาก จึงควรมีชายคาหรือปลูกต้นไม้ใหญ่ เพื่อป้องกันแสง ห้องรับแขก ห้องนั่งเล่น และห้องนอน ควรวางในทิศเหนือหรือทิศตะวันออก เพราะเป็นส่วนที่รับแสงแดดน้อยที่สุด และไทยมีลมพัดตลอดปี จึงควรใช้ให้เป็นประโยชน์ ด้วยการมีหน้าต่างอย่างน้อย 2 ด้าน เพื่อให้ลมสามารถไหลผ่านได้ในพื้นที่ห้องรับแขก ห้องนอน ห้องนั่งเล่น โดยไม่ตั้งเฟอร์นิเจอร์ขวางทางลม มิฉะนั้น ช่องที่ทำมาก็จะไม่ช่วยให้อากาศถ่ายเทได้ดีเท่าที่ควร
สำหรับคนที่ชอบทำอาหาร ครัวไทยประหยัดพลังงาน ต้องแยกออกมาเป็นส่วนเฉพาะ อยู่ในตำแหน่งด้านหลังของบ้านหรือไม่อยู่ต้นลมนั่นเอง และที่สำคัญ จะต้องมีช่องหน้าต่างให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก จะช่วยให้หมดปัญหาเรื่องกลิ่นและความร้อนจากการปรุงอาหาร เช่นเดียวกับ ที่โครงสร้างหลังคา ควรติดตั้งฉนวนกันความร้อนชนิดมีมวลคลุมพื้นที่ภายในบ้านทั้งหมด และควรมีช่องอากาศบริเวณจั่วหลังคาหรือชายคาโดยรอบบ้าน เพื่อช่วยระบายความร้อนภายใต้หลังคาสู่ภายนอก ความร้อนที่จะเข้าไปในตัวบ้านก็จะน้อยลง
เหนือสิ่งอื่นใด อุปกรณ์ในบ้านควรเป็นแบบประหยัดพลังงานด้วย ซึ่งมีวิธีการสังเกตง่าย ๆ ว่า อุปกรณ์เหล่านั้นควรได้รับรองฉลากประหยัดพลังงานประสิทธิภาพสูง อาทิ กระจก ฉนวนใยแก้ว สีทาผนัง
นอกจากนี้ ควรเลือกใช้หลอดไฟแบบประหยัดพลังงาน เช่น หลอด LED ซึ่งปัจจุบันราคาถูกลงมาก และยังมีอายุการใช้งานที่นานกว่าหลอดชนิดอื่น ส่วนบ้านไหนติดเครื่องปรับอากาศ ให้ดูว่า ตำแหน่งชุดคอยล์ร้อนของเครื่องปรับอากาศต้องอยู่ในจุดที่สามารถระบายความร้อนได้สะดวก ไม่มีสิ่งกีดขวางทางลม ตัวเครื่องไม่ได้รับความร้อนจากแสงแดดในช่วงกลางวัน และอยู่ในจุดที่สามารถบำรุงรักษาได้สะดวก ขณะเดียวกัน ห้องที่ติดเครื่องปรับอากาศควรป้องกันอากาศร้อนและความชื้นจากภายนอกไหลผ่านรอยต่อวงกบประตู หน้าต่าง เข้ามาภายในบ้าน ด้วยประตูและหน้าต่างที่มีการบังใบ และที่สำคัญ อย่าลืมเลือกซื้อเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีฉลากประหยัดไฟเบอร์ 5
หันมาดูภายนอกบ้านกันบ้าง อย่างรั้วบ้านนี่ก็สำคัญ อย่ามองข้ามเลยทีเดียว รั้วบ้านต้องโล่ง โปร่งลมพัดสบาย มีช่องว่าง หรือเป็นระแนงเพื่อให้ลมพัดผ่านได้สะดวก ช่วยให้พื้นที่บริเวณบ้านไม่อับลมและลดความร้อนสะสมที่ผนังตัวบ้าน และสีผนังควรเลือกใช้สีโทนอ่อน อย่าง สีขาว สีครีม เพื่อช่วยสะท้อนแสงแดด และที่ไม่ควรลืม คือ การปลูกต้นไม้ให้ร่มเงา โดยปลูกทางทิศใต้และทิศตะวันตก ควรปลูกต้นไม้ยืนต้น ใบหนา ทรงพุ่มทึบแผ่แน่นที่ปลายยอด แต่โคนโปร่ง เพื่อให้ลมสามารถพัดผ่านเข้าสู่ตัวบ้านได้
นี่เป็นส่วนหนึ่งของวิธีการดูบ้านแบบประหยัดพลังงานที่ง่าย ๆ ใคร ๆ ก็ทำได้ รู้แล้วยังไง ลองเทียบกับบ้านของคุณว่า ประหยัดพลังงานส่วนใดบ้าง จุดไหนเปลี่ยนได้เปลี่ยนเลย ทั้งนี้ ก็เพื่อประหยัดเงินในกระเป๋าคุณ และเพื่อชาติประหยัดพลังงาน
สามารถศึกษารายละเอียดเพิ่มเติม เรื่อง ‘การประหยัดพลังงานภายในบ้าน’ และดาวน์โหลดแบบบ้านประหยัดพลังงาน 12 แบบ โดยกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.) ได้ที่ เว็บไซต์ : dede.go.th / เฟซบุ๊ก : dedehomeofthailand / หรือโทรสอบถามได้ที่ เบอร์โทรศัพท์ : 02-223-0021-9