คุณภาพของคนไทย เป็นยังไงแน่ : แง่คิดจากงานพระบรมศพ
- 27 ต.ค. 60 - ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ กรรมการสภาผู้ทรงคุณวุฒิมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้โพสต์ผ่านเฟสบุ๊คส่วนตัว ว่า "คุณภาพของคนไทย เป็นยังไงแน่ : แง่คิดจากงานพระบรมศพ
Fb page เอนก เหล่าธรรมทัศน์ AnekLaothamatas
ผมเข้าร่วมรับเสด็จในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพรัชกาลที่ 9 และได้รับเกียติเข้าเฝ้าอยู่ในพระที่นั่งทรงธรรมด้วย 26 ตุลาคม 2560 วันสำคัญของไทยทั้งชาติ ผ่านไปด้วยดี ครับ ตลอดทั้งวันผมได้เห็น ได้ยิน ได้สัมผัส และได้คิดได้นึกอะไรเยอะ แต่ที่ครุ่นคิดอย่างหนัก ในฐานะคนหนึ่งที่จะช่วยปฏิรูปประเทศด้านการเมือง คือ ประชาชนไทยมีคุณภาพหรือไม่ ?
บางครั้งหรือบ่อยครั้ง เราคิดกันว่าคนไทยคุณภาพไม่พอ ไม่ชอบมีส่วนร่วม ไม่มีสำนึกพลเมือง ไม่ใส่ใจส่วนรวม จำต้องยกระดับวัฒนธรรมการเมืองคนไทยอย่างเร่งรีบ แต่ภาพตั้งแต่วันที่ 13 ตุลาคม 2559 จนถึง 26 ตุลาคม 2560 กลับชี้ไปทางตรงข้าม คนไทยเรือนหลายสิบล้าน เกือบทั้งประเทศก็ว่าได้ มีคุณภาพสูงมาก ออกมาแสดงความรักความอาลัย ร 9 เอง อย่างเป็นธรรมชาติ และแสดงกตัญญุตาธรรม เป็นอย่างสูง ตั้งใจที่จะเป็นคนดี เป็นลูกที่ดีของ พ่อของแผ่นดิน ออกมาช่วยจัดการดูแลงานที่เกี่ยวกับการพระบรมศพ เป็นจิตอาสานานาชนิด นับล้าน ทั่วประเทศ ร่วมปีแล้ว มีทุกวัย มีทุกฐานะ มีทุกสังคม ทุกชุมชน ทุกภาค ทุกจังหวัด ทุกศาสนา
หากทำแค่วันเดียว อาทิตย์เดียว คงยังสรุปชัดไม่ได้ แต่ทำกันมากว่าหนึ่งปี ไม่ขาดเว้น แม้ยามฝนตกหนัก นำ้จะท่วมใหญ่ ยามแดดร้อนเปรี้ยง และแม้จะตัองเข้าคิว จองที่ ด้วยการมานอนครองที่ เป็นเกือบอาทิตย์ นอนบนดินกินข้างถนน รอนแรมมาจากจังหวัดอันไกลโพ้น ลงมาจากขุนเขาก็มี เอ๋ ดูไปดูมา คุณภาพประชาชนเราเต็มร้อย ต่างหาก คุยกันว่าในยามนี้ที่ฝ่ายบ้านเมืองและตำรวจ รวมทั้งฝ่ายความมั่นคงกระจุกกันอยู่ในงานพระบรมศพในทุกจังหวัด ช่างเหมาะมากสำหรับอาชญากรและมิจฉาชีพจะออกดำเนินการ แต่กลับไม่มีสิ่งอันใดบอกเหตุทำนองนั้นนเลย หามิได้ บ้านเมืองสงบเรียบร้อยยิ่ง ผมเดาทีเล่นว่า “ฤาพวกเขาหยุดงาน เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล” แต่เลขานุการส่วนตัวผมกลับบอกว่า “คนที่เรามองว่าเป็นมิจฉาชีพ บางคนอาจเปลี่ยนมาเป็นจิตอาสาเลยค่ะ ในสองสามวันนี้”
ก็นี่แหละครับ คนไทยของเรา คุณภาพแค่ไหน เป็นอย่างใด ? ตอบได้จริงจังหรือเปล่า ผมคิดว่าเราคงปรามาทเขามิได้เลย จริงอยู่ สามสี่ปีที่แล้วดูพวกเขาแตกแยก แตกหัก ต่อสู้ขับเคี่ยวกันจนบ้านเมืองปานจะแหลกปานจะล่ม ใกล้จะเป็นรัฐ”ล้มเหลว” แต่ เมื่อมาถึงงานพระบรมศพ พวกเขาพร้อมกัน “ดำทั้งแผ่นดิน” ทำให้นานาชาติและโลกเห็นว่า ไทยจะยั่งยืนสืบไปแน่นอน ย่อมมิใช่รัฐล้มเหลว ทุกชาติทุกภาษา ล้วนแซร่สร้องเมืองไทยและคนไทย
พระประมุข เจ้านาย ผู้นำ นักธุรกิจ นักวิชาชีพ นักท่องเที่ยว สามัญชน จากทั่วโลก ที่ได้มาเห็นคนไทยในยามนี้ ได้เห็นคนไทยหลายสิบล้านผู้มีหัวใจให้บ้านเมือง ให้ส่วนรวม มีอะไรที่รัก ที่ภูมิใจ ร่วมกัน แทบทั้งชาติดูล้วนมีหัวใจดวงเดียวกัน นี่คือคุณภาพของคนไทยเราหรือเปล่า
ยัอนกลับมาคิดเรื่องข้าราชการ คิดถึงเรื่องที่เราคิดจะปฏิรูประเบียบบริหารราชการแผ่นดิน ในยามปกติ เราเบื่อกับพฤติกรรม”เช้าชามเย็นชาม” ของข้าราชการ ชินชากับคำพูดของบรรดาข้าราชการที่ว่า”เรืองนี้ทำไม่ได้เพราะขัดระเบียบ เพราะไม่ได้ตั้งงบ เพราะว่าสั่งซื้อแบบนี้ไม่ได้” แต่ หนึ่งปีมานี้เราเห็นราชการไทยทั่วประเทศขยันขันแข็ง ทำงานเกินเวลา เตรียมการ จัดการ ก่อสร้าง สร้างสรรค์ ฝึกฝน ซักซัอม และบริหารงานทุกระดับ ทุกหัวเลี้ยวหัวต่อ ทุกส่วนงาน อย่างละเอียดถี่ยิบอย่างมีศิลปะและจินตนาการ ได้อย่างน่าพิศวง ทุกอย่างเสร็จตรงตามเวลา ตามที่เส้นตายต่างๆ ขีดไว้ ได้หมด สามารถประสานงาน หารือกัน กลมกลืน และกลมเกลียวกันได้ เป็นอย่างดี ที่จริงผมอยากบอกว่าอย่าง “อัศจรรย์” เสียมากกว่า ด้วยซ้ำ ระดม จัดการ ดูแล และร่วมมือ กับประชาชนหลายสิบล้าน ทั่วทั้งประเทศได้อย่างไร ถ้าพวกเขาไม่มีอะไร”ดี”
ที่ทำให้คิดต่ออีก คือ พลันที่ในหลวงมีรับสั่งทำนองว่า”ให้ดูแลประชาชนให้ดี” เขาเป็นแขกของพระองค์ท่านด้วย ชั่วข้ามคืน มีเบาะรองมากมายออกมาให้ประชาชนที่มารออยู่ตามบาทวิถีรอส่งเสด็จ รัชกาลที่ 9 สู่สรวงสวรรค์ เอามากันได้อย่างไร เอางบมาจากไหน จัดซื้ออย่างไร ปัญหา”เรดเทป”แบบราชการหายไปไหน หายไปได้อย่างไร ตกลงราชการของไทยเป็นอย่างไรแน่ เช้าชามเย็นชาม ? หัวสี่เหลี่ยม ? อะไรก็ทำไม่ได้ ?
น่าพิศวง น่าคิดไหมครับ
งานพระบรมศพ ที่ดำเนินมาถึงวันนี้ทำให้ผมตระหนักว่า หนึ่ง เราไม่ได้มีแต่แผ่นดินไทยที่ดีเลิศ แน่นอน เรายังโชคดี มี สถาบันแบบ “ไทยๆ” สืบต่อพัฒนากันมาอีกคือ สถาบันพระมหากษัตริย์ และสุดท้าย เรามีประชาชนที่ดีเลิศ และมีระบบราชการที่พึ่งพิงได้ ใช้การได้ หากมาถึงเรื่องสำคัญจริงโดยเฉพาะเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์
การปฏิรูปก็ดี การพัฒนา ใดๆ ก็ดี แน่นอนต้องมีเรื่องสมัยใหม่ วิชาการสมัยใหม่มาคิดประกอบ แต่ ที่สำคัญเราต้องต่อยอดไปจากพื้นฐานเดิมที่ดีๆ ของคนไทย ราชการไทย สังคมไทย นี่แหละ เป็นสำคัญ สมควรยิ่งที่รัฐบาลและรัฐสภา ศาล องค์กรอิสระ ราชการ และ ประชาชนไทย จะขอรับพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยและ พระปรีชาญาณ จาก พระเจ้าอยู่หัวและสถาบันพระมหากษัตริย์
ประเทศไทยนั้น หากพระมหากษัตริย์กับประชาชนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันแล้วไซร้ หากประเทศมีอุปสรรคใหญ่หลวงใดมากั้นขวาง ก็ย่อมจะฝ่าข้ามไปด้วยกันได้ อย่างแน่นอน"
Fb page เอนก เหล่าธรรมทัศน์ AnekLaothamatas
ผมเข้าร่วมรับเสด็จในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพรัชกาลที่ 9 และได้รับเกียติเข้าเฝ้าอยู่ในพระที่นั่งทรงธรรมด้วย 26 ตุลาคม 2560 วันสำคัญของไทยทั้งชาติ ผ่านไปด้วยดี ครับ ตลอดทั้งวันผมได้เห็น ได้ยิน ได้สัมผัส และได้คิดได้นึกอะไรเยอะ แต่ที่ครุ่นคิดอย่างหนัก ในฐานะคนหนึ่งที่จะช่วยปฏิรูปประเทศด้านการเมือง คือ ประชาชนไทยมีคุณภาพหรือไม่ ?
บางครั้งหรือบ่อยครั้ง เราคิดกันว่าคนไทยคุณภาพไม่พอ ไม่ชอบมีส่วนร่วม ไม่มีสำนึกพลเมือง ไม่ใส่ใจส่วนรวม จำต้องยกระดับวัฒนธรรมการเมืองคนไทยอย่างเร่งรีบ แต่ภาพตั้งแต่วันที่ 13 ตุลาคม 2559 จนถึง 26 ตุลาคม 2560 กลับชี้ไปทางตรงข้าม คนไทยเรือนหลายสิบล้าน เกือบทั้งประเทศก็ว่าได้ มีคุณภาพสูงมาก ออกมาแสดงความรักความอาลัย ร 9 เอง อย่างเป็นธรรมชาติ และแสดงกตัญญุตาธรรม เป็นอย่างสูง ตั้งใจที่จะเป็นคนดี เป็นลูกที่ดีของ พ่อของแผ่นดิน ออกมาช่วยจัดการดูแลงานที่เกี่ยวกับการพระบรมศพ เป็นจิตอาสานานาชนิด นับล้าน ทั่วประเทศ ร่วมปีแล้ว มีทุกวัย มีทุกฐานะ มีทุกสังคม ทุกชุมชน ทุกภาค ทุกจังหวัด ทุกศาสนา
หากทำแค่วันเดียว อาทิตย์เดียว คงยังสรุปชัดไม่ได้ แต่ทำกันมากว่าหนึ่งปี ไม่ขาดเว้น แม้ยามฝนตกหนัก นำ้จะท่วมใหญ่ ยามแดดร้อนเปรี้ยง และแม้จะตัองเข้าคิว จองที่ ด้วยการมานอนครองที่ เป็นเกือบอาทิตย์ นอนบนดินกินข้างถนน รอนแรมมาจากจังหวัดอันไกลโพ้น ลงมาจากขุนเขาก็มี เอ๋ ดูไปดูมา คุณภาพประชาชนเราเต็มร้อย ต่างหาก คุยกันว่าในยามนี้ที่ฝ่ายบ้านเมืองและตำรวจ รวมทั้งฝ่ายความมั่นคงกระจุกกันอยู่ในงานพระบรมศพในทุกจังหวัด ช่างเหมาะมากสำหรับอาชญากรและมิจฉาชีพจะออกดำเนินการ แต่กลับไม่มีสิ่งอันใดบอกเหตุทำนองนั้นนเลย หามิได้ บ้านเมืองสงบเรียบร้อยยิ่ง ผมเดาทีเล่นว่า “ฤาพวกเขาหยุดงาน เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล” แต่เลขานุการส่วนตัวผมกลับบอกว่า “คนที่เรามองว่าเป็นมิจฉาชีพ บางคนอาจเปลี่ยนมาเป็นจิตอาสาเลยค่ะ ในสองสามวันนี้”
ก็นี่แหละครับ คนไทยของเรา คุณภาพแค่ไหน เป็นอย่างใด ? ตอบได้จริงจังหรือเปล่า ผมคิดว่าเราคงปรามาทเขามิได้เลย จริงอยู่ สามสี่ปีที่แล้วดูพวกเขาแตกแยก แตกหัก ต่อสู้ขับเคี่ยวกันจนบ้านเมืองปานจะแหลกปานจะล่ม ใกล้จะเป็นรัฐ”ล้มเหลว” แต่ เมื่อมาถึงงานพระบรมศพ พวกเขาพร้อมกัน “ดำทั้งแผ่นดิน” ทำให้นานาชาติและโลกเห็นว่า ไทยจะยั่งยืนสืบไปแน่นอน ย่อมมิใช่รัฐล้มเหลว ทุกชาติทุกภาษา ล้วนแซร่สร้องเมืองไทยและคนไทย
พระประมุข เจ้านาย ผู้นำ นักธุรกิจ นักวิชาชีพ นักท่องเที่ยว สามัญชน จากทั่วโลก ที่ได้มาเห็นคนไทยในยามนี้ ได้เห็นคนไทยหลายสิบล้านผู้มีหัวใจให้บ้านเมือง ให้ส่วนรวม มีอะไรที่รัก ที่ภูมิใจ ร่วมกัน แทบทั้งชาติดูล้วนมีหัวใจดวงเดียวกัน นี่คือคุณภาพของคนไทยเราหรือเปล่า
ยัอนกลับมาคิดเรื่องข้าราชการ คิดถึงเรื่องที่เราคิดจะปฏิรูประเบียบบริหารราชการแผ่นดิน ในยามปกติ เราเบื่อกับพฤติกรรม”เช้าชามเย็นชาม” ของข้าราชการ ชินชากับคำพูดของบรรดาข้าราชการที่ว่า”เรืองนี้ทำไม่ได้เพราะขัดระเบียบ เพราะไม่ได้ตั้งงบ เพราะว่าสั่งซื้อแบบนี้ไม่ได้” แต่ หนึ่งปีมานี้เราเห็นราชการไทยทั่วประเทศขยันขันแข็ง ทำงานเกินเวลา เตรียมการ จัดการ ก่อสร้าง สร้างสรรค์ ฝึกฝน ซักซัอม และบริหารงานทุกระดับ ทุกหัวเลี้ยวหัวต่อ ทุกส่วนงาน อย่างละเอียดถี่ยิบอย่างมีศิลปะและจินตนาการ ได้อย่างน่าพิศวง ทุกอย่างเสร็จตรงตามเวลา ตามที่เส้นตายต่างๆ ขีดไว้ ได้หมด สามารถประสานงาน หารือกัน กลมกลืน และกลมเกลียวกันได้ เป็นอย่างดี ที่จริงผมอยากบอกว่าอย่าง “อัศจรรย์” เสียมากกว่า ด้วยซ้ำ ระดม จัดการ ดูแล และร่วมมือ กับประชาชนหลายสิบล้าน ทั่วทั้งประเทศได้อย่างไร ถ้าพวกเขาไม่มีอะไร”ดี”
ที่ทำให้คิดต่ออีก คือ พลันที่ในหลวงมีรับสั่งทำนองว่า”ให้ดูแลประชาชนให้ดี” เขาเป็นแขกของพระองค์ท่านด้วย ชั่วข้ามคืน มีเบาะรองมากมายออกมาให้ประชาชนที่มารออยู่ตามบาทวิถีรอส่งเสด็จ รัชกาลที่ 9 สู่สรวงสวรรค์ เอามากันได้อย่างไร เอางบมาจากไหน จัดซื้ออย่างไร ปัญหา”เรดเทป”แบบราชการหายไปไหน หายไปได้อย่างไร ตกลงราชการของไทยเป็นอย่างไรแน่ เช้าชามเย็นชาม ? หัวสี่เหลี่ยม ? อะไรก็ทำไม่ได้ ?
น่าพิศวง น่าคิดไหมครับ
งานพระบรมศพ ที่ดำเนินมาถึงวันนี้ทำให้ผมตระหนักว่า หนึ่ง เราไม่ได้มีแต่แผ่นดินไทยที่ดีเลิศ แน่นอน เรายังโชคดี มี สถาบันแบบ “ไทยๆ” สืบต่อพัฒนากันมาอีกคือ สถาบันพระมหากษัตริย์ และสุดท้าย เรามีประชาชนที่ดีเลิศ และมีระบบราชการที่พึ่งพิงได้ ใช้การได้ หากมาถึงเรื่องสำคัญจริงโดยเฉพาะเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์
การปฏิรูปก็ดี การพัฒนา ใดๆ ก็ดี แน่นอนต้องมีเรื่องสมัยใหม่ วิชาการสมัยใหม่มาคิดประกอบ แต่ ที่สำคัญเราต้องต่อยอดไปจากพื้นฐานเดิมที่ดีๆ ของคนไทย ราชการไทย สังคมไทย นี่แหละ เป็นสำคัญ สมควรยิ่งที่รัฐบาลและรัฐสภา ศาล องค์กรอิสระ ราชการ และ ประชาชนไทย จะขอรับพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยและ พระปรีชาญาณ จาก พระเจ้าอยู่หัวและสถาบันพระมหากษัตริย์
ประเทศไทยนั้น หากพระมหากษัตริย์กับประชาชนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันแล้วไซร้ หากประเทศมีอุปสรรคใหญ่หลวงใดมากั้นขวาง ก็ย่อมจะฝ่าข้ามไปด้วยกันได้ อย่างแน่นอน"