ฉาว‘โกเบสตีล’ สะเทือน! อุตสาหกรรมญี่ปุ่นทั้งยวง

หลังจากที่ผู้บริหารของ “โกเบ สตีล” ผู้ผลิตเหล็กกล้ารายใหญ่อันดับสามของประเทศญี่ปุ่น ออกมายอมรับและขอโทษต่อสาธารณชนเกี่ยวกับการออกใบรับรองข้อมูลอันเป็นเท็จเกี่ยวกับคุณภาพผลิตภัณฑ์ของบริษัท กระแสความปั่นป่วนได้เกิดขึ้นกับบริษัทใหญ่ในหลากหลายอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นลูกค้าที่ใช้ผลิตภัณฑ์โลหะ อาทิ ผลิตภัณฑ์ทองแดงและอะลูมิเนียมของโกเบ สตีล ไม่ว่าจะเป็นโตโยต้า นิสสัน หรือโบอิ้ง ต่างเร่งตรวจสอบผลกระทบจากคดีฉาวที่เกิดขึ้นซึ่งอาจเกิดขึ้นกับคุณภาพผลิตภัณฑ์ของบริษัท คาดโกเบ สตีล อาจเจอฟ้องเรียกค่าเสียหายอ่วม และขณะนี้ราคาหุ้นของบริษัทหดหายไปแล้วกว่า 1,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ

การปลอมแปลงข้อมูลการรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ของโกเบ สตีล เกิดขึ้นนับ 10 ปีแล้วแต่เพิ่งเป็นข่าวและผู้บริหารออกมายอมรับเมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา สร้างความรู้สึกเชิงลบเกิดขึ้นกับอุตสาหกรรมของประเทศญี่ปุ่นในภาพรวมที่เคยได้ชื่อว่ามีมาตรฐานสูงที่สุดและน่าไว้วางใจมากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก ข่าวฉาวครั้งนี้ส่งผลโดยตรงต่อโกเบ สตีล ที่นับจากวันอาทิตย์ (8 ต.ค.) จนถึงกลางสัปดาห์ (11 ต.ค.) มูลค่าในตลาดของบริษัทซึ่งอยู่ในตลาดหลักทรัพย์ของญี่ปุ่นหายไปแล้วกว่า 1 ใน 5 หรือคิดเป็นมูลค่าที่หายไปกว่า 1,500 ล้านดอลลาร์
สหรัฐฯ ทั้งนี้ บริษัทออกมายอมรับว่า มีการออกใบรับรองการตรวจสอบคุณภาพผลิตภัณฑ์โดยแจ้งข้อมูลเท็จให้กับผลิตภัณฑ์โลหะจำนวนเกือบ 20,000 ตันที่ส่งมอบให้แก่ลูกค้าประมาณ 200 รายนับตั้งแต่เดือนกันยายน 2559 มาจนถึงเดือนสิงหาคมปีนี้ (2560)

นั่นหมายถึงการส่งมอบผลิตภัณฑ์โลหะที่มีความแข็งแกร่งตํ่ากว่ามาตรฐานคุณภาพที่บริษัททำสัญญาซื้อขายไว้กับลูกค้า ซึ่งผลิตภัณฑ์โลหะเหล่านี้ถูกนำไปใช้ในการผลิตสินค้าที่หลากหลาย ตั้งแต่รถยนต์ รถไฟความเร็วสูง ไปจนถึงอากาศยาน กรณีของโกเบ สตีล เป็นการตอกยํ้าให้เห็นถึงปัญหาที่กำลังเกิดขึ้นกับกระบวนการตรวจสอบและควบคุมคุณภาพสินค้าของบริษัทในอุตสาหกรรมของญี่ปุ่นที่ดูเหมือนจะเป็นข่าวมากขึ้นและถี่ขึ้นในระยะหลังๆ นี้ โดยก่อนที่โกเบ สตีลจะเป็นข่าวฉาวขึ้นมา เพียงไม่กี่วันก่อนหน้านั้น นิสสันก็เพิ่งเรียกคืนรถยนต์ราว 1.2 ล้านคันกลับมาตรวจสอบ หลังพบว่ารถเหล่านี้อาจผ่านกระบวน การตรวจสอบคุณภาพจากช่างเทคนิคที่ขาดคุณสมบัติ แม้ว่าแถลงการณ์ของโกเบ สตีล จะระบุว่ายังไม่มีปัญหาด้านความปลอดภัยเกิดขึ้นจากการออกใบรับรองคุณภาพที่บิดเบือนข้อมูลเหล่านี้ แต่ลูกค้าหลายรายก็อยู่ในข่ายได้รับผลกระทบ

ขณะเดียวกัน กระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรม หรือ เมติ ของญี่ปุ่นได้ขอให้โกเบ สตีล ตรวจสอบด้านความปลอดภัยเพิ่มขึ้นเป็นพิเศษ และให้สาวหาต้นเหตุของการออกใบรับรองเท็จให้เจอ และต้องนำเสนอแนวทางแก้ไข-ป้องกันไม่ให้เกิดเหตุซํ้าอีกในอนาคตมายังกระทรวงเพื่อเป็นกรณีตัวอย่าง หากปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องที่อาจเกิดขึ้นกับบริษัทอื่นๆ ในอุตสาหกรรมเช่นกัน จะได้ร่วมกันหาทางแก้ไขและป้องกันในระดับกว้างทั้งอุตสาหกรรม

ด้านลูกค้าของโกเบ สตีล อาทิ โบอิ้ง โตโยต้า และเจอาร์ โทไค (ผู้ให้บริการรถไฟความเร็วสูง ของญี่ปุ่น) ยืนยันว่าจะเดินหน้าตรวจสอบคุณภาพสินค้าของบริษัทที่ใช้ผลิตภัณฑ์โลหะของโกเบ สตีล เป็นส่วนประกอบอย่างละเอียดถี่ถ้วน โดยเฉพาะในแง่ความปลอดภัย แต่นับจนถึงขณะนี้ยังไม่พบอันตรายใดๆ

จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,305 วันที่ 15 - 18 ตุลาคม พ.ศ. 2560