โกงท่วม ‘โซเชียล’ LIVE ลวงขายสนั่น
ปัญหาออนไลน์พุ่ง! ยอดร้องเรียนปีละกว่า 20,000 เรื่อง “เอ็ตด้า” ชี้! เว็บผิดกฎหมายแชมป์ ตามด้วยซื้อ-ขายสินค้าออนไลน์ ผู้ค้าอี-คอมเมิร์ซ เผย หลอกซื้อขายผ่านโซเชียลพุ่ง พบรูปแบบล่าสุดใน LIVE สด
หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,285 วันที่ 6-9 ส.ค. 2560 รายงานว่า นางสุรางคณา วายุภาพ ผู้อำนวยการ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) หรือ เอ็ตต้า เปิดเผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นบนโลกออนไลน์ มีการเติบโตเพิ่มขึ้นตามจำนวนผู้ใช้ ล่าสุด ศูนย์รับเรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ 1212 OCC ได้รับเรื่องร้องเรียนตั้งแต่วันที่ 1 ส.ค. 2559 จนถึง วันที่ 30 มิ.ย. 2560 จำนวน 21,744 เรื่อง เฉลี่ย 1,977 เรื่อง/เดือน หรือ 66 เรื่อง/วัน โดยเป็นการร้องเรียนผ่าน 3 ช่องทาง คือ โทรศัพท์ คิดเป็นสัดส่วน 72.29%, อีเมล คิดเป็นสัดส่วน 26.80% และเว็บไซต์-โมบาย-แอปพลิเคชัน 0.91%
สำหรับประเภทปัญหาที่มีการร้องเรียนเข้ามามากสุด คือ เว็บไซต์ผิดกฎหมาย จำนวน 14,646 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 78.49% เฉพาะเดือน มิ.ย. 2560 มีอัตราเพิ่มขึ้นจากเดือน พ.ค. 2560 ประมาณ 9.65% (ประเภทย่อย แบ่งเป็นให้คำปรึกษา 41.23%, เนื้อหาหมิ่นฯ 32.11% และเนื้อหาอนาจาร 9.84%) รองลงมาเป็นปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์ จำนวน 6,559 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 35.15% เฉพาะเดือน มิ.ย. มีอัตราเพิ่มขึ้นจากเดือน พ.ค. 2560 ประมาณ 9.52% (ประเภทย่อย แบ่งเป็น เรื่องอื่น ๆ 57.26%, การไม่ได้รับสินค้า (หลอกลวง) 21.34% และให้คำปรึกษา 18.87%)
ส่วนด้านการจัดการเรื่องร้องเรียน ศูนย์ 1212 OCC นั้น ได้ดำเนินการส่วนใหญ่เป็นการตอบข้อสงสัยและให้คำแนะนำ ตลอดจนเรื่องอื่น ๆ 13,967 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 61.77% ส่งเรื่องให้กองป้องกันและปราบปรามการกระทำผิดทางเทคโนโลยีและสารสนเทศ (ปท.) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม จำนวน 6,184 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 31.67% ส่งเรื่องให้กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) จำนวน 779 เรื่อง คิดเป็น 3.99%
ขณะที่ ข้อมูลอัปเดทล่าสุด สิ้นสุดเดือน ก.ค. (1 ส.ค. 2559 จนถึง 31 ก.ค. 2560) พบว่า เรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ ทั้งหมด 23,164 เรื่อง เฉลี่ยเดือนละ 2,124 เรื่อง หรือ 71 เรื่อง/วัน โดยปัญหาที่ร้องเรียนมากสุด คือ ปัญหาเว็บไซต์ผิดกฎหมาย จำนวน 15,703 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 66.14% รองลงมาเป็นปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์ จำนวน 7,461 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 31.42%
“การร้องเรียนปัญหาออนไลน์ โดยภาพรวมยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งปัญหาอันดับ 1 ยังเป็นเรื่องเว็บไซต์ผิดกฎหมาย รองลงมาเป็นปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์ อย่างไรก็ตาม พบว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นมีจำนวนเพิ่มขึ้น และจากข้อมูลการสำรวจพฤติกรรมการใช้งานอินเทอร์เน็ตล่าสุด ที่อยู่ระหว่างการจัดทำอยู่นั้น พบข้อมูลที่น่าสนใจ คือ ปัญหาที่เกิดขึ้นทำให้ผู้ใช้เริ่มเกิดความรู้สึกแย่และเบื่อหน่าย”
ด้าน นายภาวุธ พงษ์วิทยภานุ รักษาการนายกสมาคมผู้ประกอบการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ กล่าวถึงปัญหาการซื้อขายทางออนไลน์ ซึ่งมีการร้องเรียนผ่านศูนย์รับเรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ 1212 OCC เข้ามาเป็นอันดับ 2 ว่า ปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง และเปลี่ยนแปลงไปตามเทคโนโลยี โดยปัญหาส่วนใหญ่จะเกิดบนการซื้อ-ขายออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย เนื่องจากไม่สามารถระบุตัวตนของผู้ขายที่แท้จริงได้เหมือนกับเว็บไซต์ ซึ่งเมื่อเกิดปัญหาขึ้นมา ไม่สามารถติดตามตัวผู้กระทำผิดได้ ขณะที่ การขอข้อมูล หรือ ไอพี ของผู้กระทำผิด มีกระบวนการยุ่งยากในการขอข้อมูลจากผู้ให้บริการโซเชียลมีเดีย ทำให้การติดตามผู้กระทำผิดใช้เวลานาน หรือบางครั้ง อาจไม่ได้รับข้อมูลจากผู้ให้บริการ
สำหรับรูปแบบการกระทำผิดที่เกิดขึ้นในการซื้อ-ขายออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย คือ การหลอกขายสินค้าและการส่งสินค้าไม่ตรงกับที่ระบุไว้ ส่วนรูปแบบการกระทำผิดที่เกิดขึ้นใหม่ในขณะนี้ คือ การหลอกขายสินค้าผ่านบริการไลฟ์ (LIVE)
นายภาวุธ กล่าวต่อว่า ที่ผ่านมา ภาครัฐพยายามเร่งแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในธุรกิจซื้อ-ขายออนไลน์ โดยมีการร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดตั้งศูนย์รับร้องปัญหาออนไลน์ขึ้นมา อย่างไรก็ตาม มองว่า ภาครัฐควรเร่งให้ความรู้ และสร้างการรับรู้ช่องทางการร้องเรียนปัญหาให้กับประชาชนมากขึ้น รวมถึงจะต้องแก้ไขปัญหาที่มีการร้องเรียนให้รวดเร็วมากขึ้น
หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 37 ฉบับที่ 3,285 วันที่ 6-9 ส.ค. 2560 รายงานว่า นางสุรางคณา วายุภาพ ผู้อำนวยการ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) หรือ เอ็ตต้า เปิดเผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นบนโลกออนไลน์ มีการเติบโตเพิ่มขึ้นตามจำนวนผู้ใช้ ล่าสุด ศูนย์รับเรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ 1212 OCC ได้รับเรื่องร้องเรียนตั้งแต่วันที่ 1 ส.ค. 2559 จนถึง วันที่ 30 มิ.ย. 2560 จำนวน 21,744 เรื่อง เฉลี่ย 1,977 เรื่อง/เดือน หรือ 66 เรื่อง/วัน โดยเป็นการร้องเรียนผ่าน 3 ช่องทาง คือ โทรศัพท์ คิดเป็นสัดส่วน 72.29%, อีเมล คิดเป็นสัดส่วน 26.80% และเว็บไซต์-โมบาย-แอปพลิเคชัน 0.91%
สำหรับประเภทปัญหาที่มีการร้องเรียนเข้ามามากสุด คือ เว็บไซต์ผิดกฎหมาย จำนวน 14,646 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 78.49% เฉพาะเดือน มิ.ย. 2560 มีอัตราเพิ่มขึ้นจากเดือน พ.ค. 2560 ประมาณ 9.65% (ประเภทย่อย แบ่งเป็นให้คำปรึกษา 41.23%, เนื้อหาหมิ่นฯ 32.11% และเนื้อหาอนาจาร 9.84%) รองลงมาเป็นปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์ จำนวน 6,559 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 35.15% เฉพาะเดือน มิ.ย. มีอัตราเพิ่มขึ้นจากเดือน พ.ค. 2560 ประมาณ 9.52% (ประเภทย่อย แบ่งเป็น เรื่องอื่น ๆ 57.26%, การไม่ได้รับสินค้า (หลอกลวง) 21.34% และให้คำปรึกษา 18.87%)
ส่วนด้านการจัดการเรื่องร้องเรียน ศูนย์ 1212 OCC นั้น ได้ดำเนินการส่วนใหญ่เป็นการตอบข้อสงสัยและให้คำแนะนำ ตลอดจนเรื่องอื่น ๆ 13,967 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 61.77% ส่งเรื่องให้กองป้องกันและปราบปรามการกระทำผิดทางเทคโนโลยีและสารสนเทศ (ปท.) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม จำนวน 6,184 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 31.67% ส่งเรื่องให้กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บก.ปอท.) จำนวน 779 เรื่อง คิดเป็น 3.99%
ขณะที่ ข้อมูลอัปเดทล่าสุด สิ้นสุดเดือน ก.ค. (1 ส.ค. 2559 จนถึง 31 ก.ค. 2560) พบว่า เรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ ทั้งหมด 23,164 เรื่อง เฉลี่ยเดือนละ 2,124 เรื่อง หรือ 71 เรื่อง/วัน โดยปัญหาที่ร้องเรียนมากสุด คือ ปัญหาเว็บไซต์ผิดกฎหมาย จำนวน 15,703 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 66.14% รองลงมาเป็นปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์ จำนวน 7,461 เรื่อง คิดเป็นสัดส่วน 31.42%
“การร้องเรียนปัญหาออนไลน์ โดยภาพรวมยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งปัญหาอันดับ 1 ยังเป็นเรื่องเว็บไซต์ผิดกฎหมาย รองลงมาเป็นปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์ อย่างไรก็ตาม พบว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นมีจำนวนเพิ่มขึ้น และจากข้อมูลการสำรวจพฤติกรรมการใช้งานอินเทอร์เน็ตล่าสุด ที่อยู่ระหว่างการจัดทำอยู่นั้น พบข้อมูลที่น่าสนใจ คือ ปัญหาที่เกิดขึ้นทำให้ผู้ใช้เริ่มเกิดความรู้สึกแย่และเบื่อหน่าย”
ด้าน นายภาวุธ พงษ์วิทยภานุ รักษาการนายกสมาคมผู้ประกอบการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ กล่าวถึงปัญหาการซื้อขายทางออนไลน์ ซึ่งมีการร้องเรียนผ่านศูนย์รับเรื่องร้องเรียนปัญหาออนไลน์ 1212 OCC เข้ามาเป็นอันดับ 2 ว่า ปัญหาการซื้อ-ขายทางออนไลน์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง และเปลี่ยนแปลงไปตามเทคโนโลยี โดยปัญหาส่วนใหญ่จะเกิดบนการซื้อ-ขายออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย เนื่องจากไม่สามารถระบุตัวตนของผู้ขายที่แท้จริงได้เหมือนกับเว็บไซต์ ซึ่งเมื่อเกิดปัญหาขึ้นมา ไม่สามารถติดตามตัวผู้กระทำผิดได้ ขณะที่ การขอข้อมูล หรือ ไอพี ของผู้กระทำผิด มีกระบวนการยุ่งยากในการขอข้อมูลจากผู้ให้บริการโซเชียลมีเดีย ทำให้การติดตามผู้กระทำผิดใช้เวลานาน หรือบางครั้ง อาจไม่ได้รับข้อมูลจากผู้ให้บริการ
สำหรับรูปแบบการกระทำผิดที่เกิดขึ้นในการซื้อ-ขายออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย คือ การหลอกขายสินค้าและการส่งสินค้าไม่ตรงกับที่ระบุไว้ ส่วนรูปแบบการกระทำผิดที่เกิดขึ้นใหม่ในขณะนี้ คือ การหลอกขายสินค้าผ่านบริการไลฟ์ (LIVE)
นายภาวุธ กล่าวต่อว่า ที่ผ่านมา ภาครัฐพยายามเร่งแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในธุรกิจซื้อ-ขายออนไลน์ โดยมีการร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดตั้งศูนย์รับร้องปัญหาออนไลน์ขึ้นมา อย่างไรก็ตาม มองว่า ภาครัฐควรเร่งให้ความรู้ และสร้างการรับรู้ช่องทางการร้องเรียนปัญหาให้กับประชาชนมากขึ้น รวมถึงจะต้องแก้ไขปัญหาที่มีการร้องเรียนให้รวดเร็วมากขึ้น
