ตามที่สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) มีมติเห็นชอบกับร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมืองให้มีระบบ
“ไพรมารีโหวต” คือ การเปิดโอกาสให้สมาชิกพรรคและสาขาพรรคมีส่วนร่วมในการเลือกตัวแทนลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. ซึ่งแต่เดิมนั้นจะเป็นหัวหน้าพรรค และกรรมการบริหารพรรคเป็นคนเลือก ทำให้มีทั้งเสียงสนับสนุนและคัดค้านจากหลายฝ่าย เพื่อสะท้อนความคิดเห็นของประชาชน
“สวนดุสิตโพล” มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ได้สำรวจความคิดเห็นของประชาชนทั่วประเทศ จำนวนทั้งสิ้น 1,149 คน ระหว่างวันที่ 19-23 มิถุนายน 2560 สรุปผลได้ ดังนี้
1. ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการเลือกระบบ “ไพรมารีโหวต”
อันดับ 1 ยังไม่ค่อยเข้าใจ 40.30%
เพราะ เพิ่งมีการประกาศออกมาได้ไม่นาน เป็นเรื่องที่เข้าใจยาก ไม่เคยมีระบบการเลือกตั้งแบบนี้มาก่อน ฯลฯ
อันดับ 2 ไม่เข้าใจเลย 34.29%
เพราะ ไม่ได้ติดตามข่าว ไม่รู้จัก ไม่รู้ว่ามีวิธีการขั้นตอนอย่างไร ไม่เคยได้ยินมาก่อน ฯลฯ
อันดับ 3 พอเข้าใจ 25.41%
เพราะ เคยเห็นตัวอย่างจากต่างประเทศ เป็นระบบที่อเมริกาใช้ เคยศึกษาข้อมูลมาบ้าง ฯลฯ
2. ข้อดี-ข้อเสีย ของ “ไพรมารีโหวต”
ข้อดี
1 เปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วม 71.98%
2 ได้ผู้สมัครที่มาจากตัวแทนประชาชนที่แท้จริง 68.15%
3 ป้องกันไม่ให้เกิดระบบนายทุน 64.93%
ข้อเสีย
1 สร้างความขัดแย้งภายในพรรค 72.32%
2 ยุ่งยาก หลายขั้นตอน ใช้เวลามาก 63.71%
3 พรรคเล็กปฏิบัติได้ยาก มีข้อจำกัด 60.84%
3. การเลือกตั้งในครั้งที่จะถึงนี้ ประชาชนคิดว่าการส่งตัวแทนลงสมัคร ส.ส. น่าจะใช้แบบใด
อันดับ 1 แบบไพรมารีโหวต คือ สมาชิกและสาขาพรรคมีส่วนร่วมในการเลือก 49.76%
เพราะ ทำให้ประชาชนได้มีส่วนร่วม เป็นวิธีที่ประเทศที่เป็นประชาธิปไตยนิยมใช้ มีผลดีในระยะยาว ป้องกันระบบนายทุน เป็นทางเลือกใหม่ ฯลฯ
อันดับ 2 แบบเก่า คือ หัวหน้าพรรค และกรรมการบริหารพรรคเป็นคนเลือก 34.98%
เพราะ เชื่อในการพิจารณาและตัดสินใจของหัวหน้าพรรค เป็นระบบที่ใช้มานาน เป็นวิธีที่เหมาะกับสังคมไทย ฯลฯ
อันดับ 3 ไม่แน่ใจ 15.26%
เพราะ ยังไม่เคยใช้ระบบไพรมารีโหวต ไม่รู้ข้อดีข้อเสีย จะใช้วิธีการใดก็ได้แต่ขอให้การเลือกตั้งเป็นไปอย่างโปร่งใส ฯลฯ