อีกหนึ่งเรื่องราวที่ยังคงเกาะติดอย่างต่อเนื่อง สำหรับประเด็นการหายตัวไปของ “นายเด่น คำแหล้” นักต่อสู้เพื่อสิทธิในที่ดินทำกิน ซึ่งเวลานี้ยังไม่สามารถระบุสาเหตุการหายตัวไปได้ ล่าสุด ได้มีการจัดงานรำลึกความทรงจำครบรอบ 1 ปี
เรื่องราวเกี่ยวกับชีวิตการต่อสู้เพื่อความเป็นธรรมทางสังคมและบทบาทการเป็นแกนนำเรียกร้องการปฏิรูปที่ดินของชุมชนโคกยาวของนายเด่น ถูกนำมาสะท้อนเล่าขานผ่านเวทีรำลึกความทรงจำ 1 ปี การหายตัวไป ที่บริเวณศาลาวัดทุ่งลุยลาย อ.คอนสาร จ.ชัยภูมิ ที่ชาวบ้านและเครือข่ายปฏิรูปที่ดินภาคอีสานและหลายหน่วยงานร่วมกันจัดขึ้น
“นายเด่น” เริ่มต้นเรียกร้องสิทธิที่ดินทำกิน จากการปลูกสร้างสวนป่าของหน่วยงานภาครัฐ จนวาระสุดท้ายที่เขาหายตัวไป ภายหลังการเดินทางเข้าเก็บหาของป่าในตอนสายของวันที่ 16 เม.ย. 2559
ซึ่งระยะเวลาตลอด 1 ปีที่ผ่านมา นางสุภาพ คำแหล้ ภรรยานายเด่น ชาวบ้านชุมชนโคกยาว เพื่อนสหายของนายเด่นและเครือข่ายปฏิรูปที่ดินภาคอีสาน พยายามสืบหาเบาะแสการหายตัวไป กระทั่งปัจจุบัน พบร่องรอยและวัตถุพยานสำคัญหลายอย่าง รวมถึงหัวกะโหลกมนุษย์ แต่ยังไม่สามารถระบุชัดเจนได้ว่า สาเหตุการหายตัวไปของนายเด่นเกิดจากอะไร แต่วัตถุพยานที่ค้นพบนั้น นางสุภาพ ยืนยันว่า เป็นของนายเด่นอย่างแน่นอน
นอกเหนือจากการพูดคุยถึงชีวิตการต่อสู้เรื่องที่ดินของนายเด่นและความคืบหน้าการค้นหา ที่นำมาซึ่งการตั้งข้อสังเกตที่ทำให้หลายคนเชื่อว่า นายเด่นไม่น่าจะถูกสัตว์ทำร้ายจนถึงแก่ความตาย ตามการให้น้ำหนักของทางตำรวจ อีกทั้งยังตั้งคำถามว่า “การหายตัวไปของนายเด่น เป็นการบังคับให้สูญหายหรือไม่?”
ทั้งนี้ ในงานรำลึกความทรงจำการหายตัวของนายเด่น บนเวทียังได้สะท้อนปัญหาการบังคับสูญหายในสังคมไทย และความจำเป็นในการผลักดันร่างพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการซ้อมทรมานและบังคับสูญหาย รวมทั้งการเสวนาถึงปัญหาที่ดินชาวบ้านและปัญหาที่ดินในสังคมไทย ที่นำมาซึ่งการฟ้องร้องดำเนินคดีกับชาวบ้านจำนวนมาก
อย่างไรก็ตาม เวลานี้หลายคนเชื่อว่า “นายเด่นได้เสียชีวิตแล้ว” หลังมีการค้นพบกะโหลกศีรษะมนุษย์ กางเกง และสิ่งของเครื่องใช้ในป่าใกล้ลำน้ำพรม เมื่อปลายเดือน มี.ค. ที่ผ่านมา แม้ว่าจะยังไม่สรุปผลการตรวจสอบกะโหลกมนุษย์ก็ตาม