70 เส้นทางตามรอยพระบาท เกษตรหลวงบนดอย 'เชียงใหม่'

21 ตุลาคม 2559
ไม่มีที่ใดบนผืนแผ่นดินไทย ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่พระองค์เสด็จไปไม่ถึง นี่เองจึงทำให้ตลอด 70 ปีที่ผ่านมา จึงเกิดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริมากมายหลายพันโครงการ ดังนั้นการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย(ททท.) จึงได้คัดเลือก “ 70 เส้นทางตามรอยพระบาท” เพื่อแนะนำแหล่งเรียนรู้ ทั้งหลักเกษตรทฤษฏีใหม่ โครงการหลวง โครงการทดลองทางการเกษตรที่เกี่ยวกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง และแหล่งท่องเที่ยวไปพร้อมในเส้นทางท่องเที่ยวตามรอยพระราชดำริ ซึ่งคนไทยจะได้มีโอกาสในการร่วมชื่นชมพระอัจฉริยภาพของพระองค์ ที่ทรงมองเห็นอนาคตที่ยาวไกล

[caption id="attachment_107190" align="aligncenter" width="333"] ถนนสายซากุระเมืองไทย ถนนสายซากุระเมืองไทย[/caption]

Take a Trip ฉบับนี้จึงขอเริ่มต้น จาก 7 โครงการเส้นทางตามรอยพระบาท ณ จังหวัดเชียงใหม่ ใครที่ถวิลหาบรรยากาศของพญาเสือโคร่ง ถนนสายซากุระเมืองไทย ที่ผลิบานท่ามกลางขุนเขาสีเขียว ต้องไม่พลาดกับ “ศูนย์วิจัยเกษตรหลวงเชียงใหม่(ขุนวาง)” อ.แม่วาง ซึ่งบนพื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเล 1,100 เมตร แห่งนี้ พระองค์ทรงได้เสด็จพระราชดำเนินมาที่บ้านขุนวางในปีพ.ศ.2523 ทรงได้ทอดพระเนตรเห็นการปลูกฝิ่นจำนวนมากของชาวบ้าน จึงทรงมีพระราชดำริให้กองพืชสวน กรมวิชาการเกษตร ปรับปรุงพื้นที่แห่งนี้ ให้เป็นสถานที่ทดลอง ขยายพันธุ์ ส่งเสริม และถ่ายทอดเทคโนโลยีการปลูกพืชเมืองหนาวบนที่ราบสูงให้เกษตรกรทดแทนการปลูกฝิ่น ทุกวันนี้เราจึงเห็นแหล่งเพาะปลูกและวิจัยพืชพรรณและไม่ผลเมืองหนาว เช่น สาลี่ พลัม แมคคาเดเมีย เกาลัดจีน สตอร์เบอรี่ ทั้งยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ยอดนิยม เพราะมีอากาศเย็นตลอดทั้งปี

[caption id="attachment_107187" align="aligncenter" width="500"] ดอยอ่างขาง ดอยอ่างขาง[/caption]

จากพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม กว่า 8,500 ไร่ เมื่อกว่า 34 ปีแล้ว ที่ “ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้”อ.ดอยสะเก็ด อันเนื่องมาจากพระราชดำริ กับการมุมานะทำการศึกษาวิจัย พัฒนารูปแบบระบบชลประทาน พัฒนาแหล่งน้ำ ควบคู่ไปกับการพัฒนาป่าไม้และฟื้นฟูผืนดิน ทำให้ที่แห่งนี้ กลายเป็น พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติมีชีวิต แหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับการพัฒนาผืนป่าที่เข้าใจง่าย สัมผัสได้ถึงจิตวิญญาณของป่าใหญ่ ยามได้เดินป่าท่ามกลางลุ่มน้ำห้วยฮ่วงไคร้ ทั้งหมู่ป่าเต็งรังเคียงข้างป่าเบญจพรรณแสนงดงาม ตามเส้นทางที่จัดทำไว้ ปิดท้ายด้วยการเข้าชมวิถีฟาร์มสไตล์ภาคเหนือ อาทิ การทำปศุสัตว์ เลี้ยงโคนม และพลาดไม่ได้กับการเดินทางไปปฏิบัติธรรมตามแนวทางของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ที่วัดป่าศาลาปางสัก

[caption id="attachment_107186" align="aligncenter" width="500"] สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง[/caption]

อีกแห่งที่เคยได้รับการกล่าวขานว่าเป็นภูเขาฝิ่น แต่เมื่อพระองค์ เสด็จเยือนดอยอ่างข่าง เมื่อปี2513 ทรงพลิกฟื้นให้ “สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง” กลายเป็นพืชผักเมืองหนาวที่สวยงามและน่าเที่ยวที่สุดของเมืองไทย ซึ่งที่นี่เป็นสถานีวิจัยแห่งแรกของโครงการหลวง และสตรอเบอรี่ ซึ่งปลูกที่นี่ ก็เป็นพันธุ์ชนิดแรกๆที่นำมาทดลองปลูก จนได้พันธุ์ที่ที่เหมาะสมกับเมืองไทย หรือ พันธุ์พระราชทานนั่นเอง ไหนๆมาเยือนที่นี่ต้องไม่พลาดการชมสวนคำดอย แหล่งรวบรวมดอกกุหลาบพันปีนำเข้า หรือไปชมแหล่งรวมซากุระพันธุ์แท้จากญี่ปุ่น ที่สวนสมเด็จ และแหล่งรวมพันธุ์ไม่หอมทั้งในและต่างประเทศ ที่สวนหอม

[caption id="attachment_107188" align="aligncenter" width="377"] เกษตรที่สูง อ่างขาง เกษตรที่สูง อ่างขาง[/caption]

ย้อนไปเมื่อราวปี2521 เมื่อชาวเขาเผ่าม้ง ได้อพยพหาที่ทำกินแห่งใหม่ และได้ถวายฏีกาถึงพระองค์ เพื่อขอที่ทำกินแห่งใหม่ทดแทนที่เก่าที่มีสภาพดินไม่เหมาะสม ทำให้ท่านทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้โครงการหลวงเข้าช่วยเหลือ ร่วมให้ความรู้เกี่ยวกับการบูรณะพื้นที่ทำกิน จนในที่สุด “ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงห้วยลึก” อ.เชียงดาว จึงกลายเป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ เป็นโครงการหลวงที่สร้างรายได้และอาชีพเกษตรกรรมที่ยั่งยืนให้กับชาวเขาทุกคน ที่นี่มีพืชผัก และแปลงดอกไม้ อย่าง เบญจมาศ และผลไม้ ที่ปลูกสลับกันตลอดทั้งปี
เมื่อเผชิญปัญหาพิ้นที่ราบมีน้อยทั่วบริเวณล้วนเป็นเทือกเขา ยากต่อการเพาะปลูก ทำให้การเกิดขึ้นของ “ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงม่อนเงาะ”อ.แม่แตง นักวิชาการเกษตรของโครงการหลวง จึงต้องทำงานหนัก เพื่อเนรมิตเทือกเขาแห้งแล้ง กลายเป็นพื้นที่เขียวชอุ่ม และการปลูกพืชบนเนินเขา จนที่นี่กลายเป็นจุดในฝันของนักท่องไพร

อีกแห่งที่เป็นเดสติเนชั่นยอดนิยมในหมู่นักท่องเที่ยวที่แสวงหาความบริสุทธิ์ของธรรมชาติและความอบอุ่นจากการต้อนรับขับสู้ของชาวบ้าน “ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงตีนตก” อ.แม่ออน เกิดขึ้นจากการที่ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการสร้างศูนย์ฯ เพื่อเสริมความรู้ ที่นี่ จึงเน้นงานวิจัยปลูกเห็ดหอมและกาแฟ รวมถึงดอกไม้หาชมยาก และเมื่อมาเชียงใหม่ เชื่อว่า “พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์” ที่ประทับในโอกาสเสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐาน จึงเป็นสถานที่ชาวไทยทุกคนอยากไปเยือน เพื่อชมสถาปัตยกรรมไทยประยุกต์อันวิจิตร ตั้งตระหง่านเหนือมวลดอกไม้เมืองหนาวนานาพันธุ์
แล้วคุณจะรู้สึกปลื้มปรึ่มและตื่นตันใจ ยามได้มาเยือน 7 เส้นทางตามรอยพระบาท ในจังหวัดเชียงใหม่แห่งนี้

จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 36 ฉบับที่ 3,202 วันที่ 20 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2559